Vrijmetselarij, wat is dat?
De vrijmetselarij biedt zoekende mensen in een vertrouwde omgeving een zingevingsmethode die, met behulp van rituelen en symbolen, leidt tot zelfontplooiing en broederschap, en daardoor een betere samenleving.
Oorsprong van de vrijmetselarij
De vrijmetselarij stamt uit de middeleeuwen, de tijd van de kathedralenbouw en bouwgilden. De bouwmeesters van kathedralen hadden, naast grote kennis van geometrie, ook kennis van de andere vrije kunsten zoals filosofie, muziek, astronomie en zelfs astrologie.
Door de middeleeuwse intolerantie jegens vrijdenkers moest die kennis geheim blijven. Met de opkomst van de renaissance stokte de bouw van grote kathedralen. De bouwmeesters bleven echter samenkomen als vrijmetselaren, nog steeds in het geheim. Ze wisselden met elkaar van gedachten over de vrije kunsten. Tijdens de verlichting (18e eeuw) kwamen daar zaken als wetenschap, psychologie en alchemie bij. Eeuwenlang bleef de vrijmetselarij een gesloten gezelschap. Pas na de tweede wereldoorlog is in Europa de vrijmetselarij minder gesloten geworden.
Symbolen en rituelen
Hoewel de vrijmetselarij zeer beslist geen religie is zijn de rituelen bij de vrijmetselarij symbolische en zinnebeeldige vertolkingen, te vergelijken met een kerkdienst. Bij de vrijmetselarij staan de licht- en bouw-symboliek centraal in het rituaal, tezamen met je ontwikkeling als mens. Die ontwikkeling verloopt via het symbolische (groei)pad van leerling tot gezel en, als laatste, meester. De ritualen en gehanteerde symboliek helpen je, via de gevoels- en belevingswereld, te zoeken naar zelfreflectie, zingeving en geestelijke verdieping.
Symbolen zijn hulpmiddelen bij het overbrengen van gedachten of gevoelens die vaak moeilijk onder woorden zijn te brengen, maar waarvan iedereen onbewust direct de bedoeling kent: een bos bloemen, de trouwring, de vlag, het kruis, de uitgestoken hand, de handdruk.
Voor vrijmetselaren is hun symboliek als een taal, waar ter wereld zij elkaar ook ontmoeten. Waar het gesproken of geschreven woord misverstanden kunnen veroorzaken, schept die gemeenschap- pelijke symbolentaal eenheid tussen mensen. Dit overbrugt verschillen in karakters, achtergronden, opvattingen of overtuigingen.
Passer en Winkelhaak
Het embleem van de vrijmetselarij wordt gevormd door de passer en de winkelhaak. Bij de vrijmetselarij is iedereen vrij in zijn interpretatie van de symbolen. Dé betekenis van passer en winkelhaak bestaat dus niet.
Voor veel vrijmetselaren staat de winkelhaak symbool voor de aardse sfeer waar de mens in verkeert, en de passer voor het spirituele, geestelijke aspect buiten de mens.
De letter G
Afhankelijk van welke interpretatie je gelooft, staat dit symbool voor geometrie, God of gnosis. Vrijmetselarij is geen religie of godsdienst. Maar bijna alle vrijmetselaren geloven wel in een hoger beginsel, zonder dit verder in te hoeven vullen (het mag wel). Symbolisch duiden zij dit aan als ‘De Opperbouwmeester des Heelals’.
Licht- en bouwsymboliek
Vanuit de historische achtergrond in de kathedralenbouw kennen vrijmetselaren een bijzondere plek toe aan de licht- en bouwsymboliek. Een voorbeeld van bouwsymboliek zijn de begrippen ‘Ruwe steen’ en ‘Zuiver kubieke steen’. Een universeel te begrijpen uitdrukking is bijvoorbeeld, dat de mens een ruwe steen is. Die steen moet eerst worden bewerkt en gepolijst tot een zuiver kubieke steen, voordat hij kan worden ingepast in het bouwwerk van de tempel van levende stenen, de mensheid.
Net zoals de bouwsymboliek speelt de lichtsymboliek een grote rol in de vrijmetselarij. Met lichtsymboliek wordt de tegenstelling tussen licht en duisternis gezien als de strijd tussen goed en kwaad.
Bij rituele werkzaamheden in de loge ligt de bijbel (als het symbool voor de kennis, gnosis) opengeslagen bij het evangelie van Johannes. Hierin wordt nadrukkelijk verwezen naar de betekenis en symboliek van het licht als tegenstelling van de duisternis.
Vrijmetselarij vandaag de dag
In de afgelopen decennia is de samenleving steeds verder geseculariseerd en geïndividualiseerd. Toch is de behoefte aan vertrouwelijkheid, zingeving, verbondenheid en anderen te ontmoeten onverminderd groot.
De vrijmetselarij komt daaraan tegemoet en biedt ruimte aan elk individueel lid om zijn eigen visie op de samenleving te hebben, te ontwikkelen en te delen. De loge is daarvoor de plaats bij uitstek. Zij biedt mensen een plaats waar men echt naar elkaar luistert. Hier kun je in vrijheid meningen naast elkaar leggen. Geen discussie, maar dialoog, geen ego, maar begrip en verbinding.
De vrijmetselaar erkent daarbij de hoge waarde van de menselijke persoonlijkheid, de gelijkwaardigheid van alle mensen, ieders recht om zelfstandig te zoeken naar waarheid en ieders verantwoordelijkheid voor zijn eigen doen en laten.
Organisatie & lidmaatschap
Tegenwoordig denken veel mensen nog steeds dat de vrijmetselarij geheimzinnig en besloten is en dat je gevraagd moet worden om lid te worden van een loge. Dit is allang niet meer zo. Iedereen die geïnteresseerd is kan op eigen initiatief contact zoeken om kennis te maken of het lidmaatschap aan te vragen bij een Loge.
Alle loges – die gezamenlijk de vrijmetselarij vormen – staan geregistreerd als vereniging en kennen statuten, een bestuur en een jaarlijkse algemene ledenvergadering. Alle loges in Nederland kennen openbare verslaglegging volgens verenigingsrecht. Veel loges hebben door hun charitatieve karakter ook een ANBI-status, waardoor schenkingen als goed doel voor de belasting aftrekbaar zijn.
Mocht u nader willen kennismaken met onze loge, dan kan dat. Vraag, en u zult antwoord krijgen. Klop, en er zal worden opengedaan. Vul het contactformulier in en u krijgt antwoord.
